راهنمای جامع خرید کارت گرافیک ۲۰۲۳

اگر می‌خواهید خودتان سیستم دلخواه‌تان را سر هم کنید، داشتن بهترین کارت گرافیک یکی از اساسی‌ترین نکات است. کارت گرافیک حتی از CPU هم مهم‌تر است. متاسفانه اکثر افراد نمی‌دانند که هنگام انتخاب کارت گرافیک مناسب به چه نکاتی باید توجه داشته باشند. عوامل زیادی در این انتخاب دخیل هستند؛ از نوع مانیتور گرفته تا اندازه کیس کامپیوتر و تنظیمات بازی، همه در این امر دخیل هستند.

در مقاله “راهنمای خرید کارت گرافیک” مواردی را خواهیم گفت که هنگام خرید GPU باید به آن‌ها توجه کنید. با مجله اعتبارکالا همراه باشید.

نکات مهم در انتخاب کارت گرافیک

• مقداری پول برای خرید CPU کنار بگذارید. اگر تمام پول خود را صرف کارت گرافیک کنید و پردازنده مرکزی مناسبی نداشته باشید، ممکن است سیستم شما فقط در بنچمارک‌ها امتیاز خوبی کسب کند اما در دنیای واقعی به دلیل نرخ فریم کمتر هنگام بازی عملکرد خوبی نخواهد داشت.
• کارت گرافیک با رزولوشن مانیتور هم‌خوانی داشته باشد. بسیاری کارت‌های گرافیکی برای بازی با رزولوشن 1080p و نرخ فریم ۳۰-۶۰ فریم‌بر‌ثانیه کافی هستند. اما شما برای بازی در رزولوشن‌ 4k یا نزدیک به آن، با تنظیمات گرافیکی بالا در بازی‌های سنگین، به یک کارت گرافیک قوی نیاز خواهید داشت. بنابراین بهتر است کارت گرافیک و مانیتور شما با یکدیگر هم‌خوانی داشته باشند.
• به نرخ نوسازی صفحه توجه کنید. اگر مانیتور شما دارای نرخ نوسازی صفحه سه‌رقمی است، برای رسیدن به بهترین عملکرد، نیازمند بهترین کارت گرافیک و پردازنده هستید. در مقابل، اگر مانیتور شما دارای نرخ نوسازی ۶۰ فریم و رزولوشن ۱۰۸۰ است، هزینه کردن برای گرافیک قدرتمندی که مانیتور شما توان نمایش عملکرد آن را ندارد، بی‌فایده خواهد بود.
• آیا قدرت و فضای کافی دارید؟ مطمئن شوید که کیس شما فضای کافی برای کارت گرافیک مورد نظر شما دارد و پاور شما هم قدرت کافی جهت تغذیه کردن گرافیک را دارد. (بسته به کارت گرافیک، تا ۸ پین PCIe)
• کارت گرافیک دوگانه نخرید. این کارت‌های گرافیکی ارزش ندارند و پشتیبانی بازی‌ها برای تنظیمات چند کارتی SLI یا CrossFire طی چند سال گذشته روند نزولی داشته است.

 

صدها کارت گرافیک از ده‌ها شرکت تولیدکننده در بازار وجود دارد؛ اما فقط دو شرکت اصلی هستند که بیشتر بازار را در دست گرفته‌اند: انویدیا و AMD. البته احتمال دارد که اینتل امسال Xe Graphics خود را وارد بازار کند. حالا، شرکت AMD با کارت‌های RTX 6000 Big Navy خود رقابت تنگاتنگی با انویدیا و کارت‌های Ampere نسل فعلی این شرکت مانند GeForce RTX 3080 در عملکرد کلی دارد.

با این حال، رقابت اصلی این دو سازنده در ری‌ تریسینگدر گرافیک رایانه رهگیری نور (Ray Tracing) روشی است برای تولید تصویر رقومی با رهگیری پیکسلها در تصویر مسطح و شبیه‌سازی جلوه‌های محیطی آن با اجسام مجازی است. این تکنیک برای تولید تصویرها با کیفیت بالای واقع‌گرایی کاربر دارد و نسبت به روش رندر خطی کیفیت بالاتری دارد ولی زمان بیشتری برای زمان اجرای الگوریتم لازم است. (Ray Tracing) در لحظه است. انویدیا در کارت‌های نسل قبل خود (سری RTX 20) این راه را شروع کرد و حالا در سری RTX 30، نسل دوم خود را تجربه می‌کند. AMD در سال ۲۰۲۰ با کارت‌های RX 6000 به شکل گسترده وارد این بازی شد اما تازه اول راه است و از انویدیا در این مسیر عقب افتاده است.

این مطلب را هم بخوانید: بهترین لپ تاپ گیمینگ سال 2021 کدام است؟

در حال حاضر عرضه بازی‌هایی که از ری تریسینگ استفاده می‌کند به کندی انجام می‌شود و در آینده بازی‌های بیشتری از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند و حتی برخی بازی‌های پلی‌استیشن ۵ و کنسول‌های سری X مایکروسافت این قابلیت را با خود دارند.

همچنین نباید DLSS انویدیا یا بزرگ‌نمایی به کمک هوش مصنوعی را هم فراموش کنیم. این قابلیت بدون اینکه رزولوشن را تغییر دهد، نرخ نوسازی را بالا می‌برد. البته فقط بازی‌های محدود (و رو به رشد) از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند. AMD هم روش خود را برای DLSS دارد که Fidelity FX Super Resolution نام دارد اما هنوز نسخه 1.0 آن آماده نشده در صورتی نسخه DLSS 2.0 انویدیا بیش از یک سال از اجرایی شدنش می‌گذرد.

راهنمای خرید کارت گرافیک بر اساس قیمت و بودجه

قیمت کارت‌های گرافیک بسیار متفاوت است. می‌توانید یک گرافیک سطح پایین را با یک میلیون تومان خریداری کنید؛ در صورتی که گرافیکی سطح بالا مانند RTX 3070 Master، قیمتی بالغ بر ۶۰ میلیون تومان دارد (البته باید نوسانات قیمت را هم در نظر بگیرید). اگر واقعا توقع بالاترین عملکرد را دارید، کارت‌های گرافیک سطح بالا خوب هستند اما با کم کردن هزینه، می‌توانید کارتی خریداری کنید که نسبت به قیمت، بهترین و بهینه‌ترین عملکرد را داشته باشد.

کارت‌های گرافیک ارزان، میان‌رده و گران‌قیمت کدام هستند؟

در ادامه جدولی می‌بینید که گرافیک‌ها براساس عملکرد و قیمت گروه‌بندی شده‌اند (برای مثال، GTX 1070 در گروه میان‌رده قرار گرفته است؛ چون سرعت آن با 1060 Super برابری می‌کند.) توجه داشته باشید که تمام کارت‌های یه دسته‌بندی عملکرد یکسانی نخواهند داشت.

کارت‌های گرافیک   (به ترتیب عملکرد)	رده‌بندی	پیشنهاد برای استفاده
Nvidia GeForce GT 1030; AMD Radeon RX 550	خیلی ارزان	اگر اهل بازی نیستید (یا خیلی بازی نمی‌کنید) و پردازنده شما گرافیک مجزا دارد.
Nvidia GeForce GTX 1650 Super, Nvidia GTX 1650; AMD Radeon RX 5500 XT 4GB/8GB.    قدیمی‌تر:  Nvidia GTX 1060, GTX 1050 Ti and GTX 1050; AMD RX 590, RX 580, RX 570, RX 560	ارزان‌قیمت	عالی برای بازی در رزولوشن 1080p یا رزولوشن پایین‌تر با تنظیمات معمولی یا ضعیف
Nvidia GeForce RTX 2060, GTX 1660 Ti, GTX 1660 Super, GTX 1660; AMD Radeon RX 5700, RX 5600 XT.    قدیمی‌تر:  Nvidia GTX 1070 Ti, GTX 1070; AMD RX Vega 56	میان‌رده	مناسب برای بازی با رزولوشن 1080p؛ قابل پشتیبانی از هدست‌های واقعیت مجازی
Nvidia GeForce RTX 3070, RTX 3060 Ti, RTX 3060 (soon), RTX 2070 Super, RTX 2070, RTX 2060 Super; AMD Radeon RX 6800, RX 5700 XT.    قدیمی‌تر:  Nvidia GTX 1080 Ti, GTX 1080; AMD Radeon VII, RX Vega 64	بالارده	مناسب برای هدست‌های واقعیت مجازی و بازی با رزولوشن 1440p یا مانیتورهای با نرخ نوسازی بالا
Nvidia GeForce RTX 3090, RTX 3080, RTX 2080 Ti, RTX 2080 Super, Titan RTX. AMD Radeon RX 6900 XT, RX 6800 XT.    قدیمی‌تر:  Nvidia Titan V, Titan Xp	پرچم‌دار/ گران‌قیمت	بهترین برای بازی در رزولوشن 4K.   کارت‌های RTX از ری تریسینگ و فناوری هوش مصنوعی پشتیبانی می‌کنند

راهنمای خرید کارت گرافیک بر اساس مشخصات و ویژگی‌ها

• مقدار حافظه کارت گرافیک: این مسئله خیلی حیاتی است. حداقل ۶ گیگابایت و ترجیحا ۸ گیگابایت یا بیشتر برای بازی با 1080p تهیه کنید. اگر تنظیمات را بالا می‌برید و بازی‌های با گرافیک بالا را دوست دارید، به حافظه بیشتری نیاز خواهید داشت. چنانچه در رزولوشن بالا مثل 4K بازی می‌کنید، حافظه بیش از ۸ گیگابایت برای شما ایده‌آل است.

این مطلب را هم بخوانید: بهترین پردازنده ها برای گیمینگ

• فرم ظاهری: بسیار مهم است. باید مطمئن شوید که داخل کیس خود جا برای گرافیک دارید. کارت‌های گرافیک می‌توانند باریک، تک اسلات (شکاف)، دو اسلات و حتی سه اسلات (یا بیشتر) باشند. بیشتر کارت‌های گرافیک فول سایز هستند و دو یا چند اسلات را اشغال می‌کنند. کارت‌های امروزی ضخیم‌تر و بزرگ‌تر از بسیاری مدل‌های قدیمی هستند. حتی اگر گرافیک شما فقط دو اسلات از کیس را اشغال کند، اگر دارای هیت‌سینک (heatsink) بزرگ و یک فن باشد، می‌تواند اسلات کناری را هم اشغال کند. اگر مادربرد کوچک Mini-ITX دارید، به دنبال کارت گرافیک کوچک یا مینی باشید که طول آن معمولا ۸ اینچ (۲۰۵ میلی‌متر) یا کمتر است. با این حال، برخی کارت‌های مینی با طول بیشتر هم داریم؛ بنابراین قبل از خرید حتما مشخصات کارت مورد نظر خود را چک کنید.
• TDP یا توان طراحی گرمایی: مهم است. توان طراحی گرماییتوان طراحی حرارتی یا نقطه طراحی حرارتی (به انگلیسی Thermal Design Power) به حداکثر مقدار توانی که سیستم خنک‌کننده باید در رایانه پراکنده کند، اشاره دارد. به عنوان مثال، یک سیستم خنک‌کننده لپ‌تاپ ممکن است برای یک تی‌دی‌پی با مقدار ۲۰ وات طراحی شده باشد، به این معنی که سیستم خنک‌کننده می‌تواند بیشتر از گرمایی که از ۲۰ وات برای یک پردازنده به وجود می‌آید را پراکنده کند که این عمل را بوسیله روش‌های خنک‌کننده از جمله بادبزن (فن) انجام دهد. یا Thermal Design Power معیاری برای اندازه‌گیری میزان اتلاف دما است؛ همچنین تخمین می‌زند که به چند وات در تنظیمات کارت گرافیک نیاز دارید. اگر از یک پاور ۴۰۰ واتی با پردازنده ۹۵ واتی اورکلاک شده استفاده می‌کنید و می‌خواهید کارتی با توان طراحی گرمایی ۲۵۰ وات به سیستم خود اضافه کنید، قطعا باید پاور دستگاه خود را عوض کنید. در کل، پاور ۶۰۰ واتی برای کارت‌های نسل قبل مناسب است. اما اگر کارت‌های RTX 3080 یا RX 6800 XT را می‌خواهید باید پاور خود را عوض کنید؛ به خصوص اگر قصد اورکلاک کردن گرافیک را دارید.

• اتصالات برق: تمام کارت‌های گیمینگ بیشتر از حد استاندارد ۷۵ واتی که اسلات ۱۶ تایی PCIe فراهم می‌کند، برق مصرف می‌کنند. این کارت‌ها به اتصالات اضافی PCIe که ۶ یا ۸ پین دارند احتیاج دارند (کارت‌های سری RTX 30 انویدیا با کانکتورهای ۱۲ پینی عرضه می‌شوند؛ اما آداپتورهای ۸ یا ۱۲ پینی هم دارند). برخی از کارت‌ها یکی از این اتصالات را دارند؛ برخی دو یا حتی سه تا. درگاه‌های ۶ و ۸ پینی هم می‌توانند روی کارت سوار شده باشند. اگر پاور دستگاه شما اتصالات اضافی مورد نیاز را نداشته باشد باید آن را ارتقا دهید. آداپتورهایی که از چند اتصال SATA یا Molex برق می‌گیرند راه‌حل مناسبی برای طولانی‌مدت نیستند.

 

• پورت‌ها: حیاتی است. برخی مانیتورها دارای پورت HDMI، برخی دیگر دارای DisplayPort و برخی مدل‌ها قدیمی‌تر دارای DVI هستند. تعداد کمی از مانیتورها هم از پورت USB-C برای DisplayPort استفاده می‌کنند؛ البته این مدل‌ها بسیار کم هستند. مطمئن شوید که کارتی که قصد خرید آن را دارید، پورت‌های مورد نیاز مانیتور (یا مانیتورهای) شما را دارد. با این کار، دیگر نیازی نیست که مانیتوو خود را عوض کنید؛ مگر اینکه خودتان بخواهید یک مانیتور جدید بخرید.
• نرخ کلاک: تا حدودی مهم است. در میان کارت‌های دارای GPU مشابه (به عنوان مثال، RTX 3060 TI)، برخی از آن‌ها در سرعت بالاتری اورکلاک می‌شوند که می‌تواند تفاوت کمی در نرخ فریم ایجاد کند. نرخ کلاکنرخ کلاک (به انگلیسی: Clock Rate) (یا سرعت کلاک) معمولاً به بَسامَدی (فرکانسی) که یک واحد پردازش مرکزی (CPU) با آن کار می‌کند گفته می‌شود، که برحسب یکای هرتز (Hertz) بیان می‌شود. همه‌چیز نیست؛ چون سرعت حافظه، تعداد هسته و معماری کارت گرافیک هم باید مورد بررسی قرار گیرد. خنک سازی بهتر، اغلب نرخ کلاک را در کارت‌های دارای GPU یکسان بهتر می‌کند.

این مطلب را هم بخوانید: آموزش تست و بنچمارک کارت گرافیک

• هسته‌های CUDAکودا به انگلیسی (CUDA) که مخفف عبارت انگلیسی Compute Unified Device Architecture است یک سکوی پردازش موازی و مدل برنامه‌نویسی است که توسط شرکت انویدیا به‌وجود آمده‌است و در واحدهای پردازش گرافیکی این شرکت پشتیبانی می‌شود. / پردازش جریانپردازش جویباری (انگلیسی: Stream Processing) یا پردازش جریان گونه‌ای از پردازش است که در آن سیستم به جای پردازش داده‌های از پیش انباشته شده، داده‌هایی که به طور مداوم در حال تولید هستند (جویبار داده) را پردازش می‌کند.: تا حدی مثل نرخ کلاک، مهم است؛ چون یکی از بخش‌هایی است که باید هنگام تعیین سطح عملکرد تقریبا GPU بدانید. مقایسه تعداد هسته در یک معماری منطقی‌تر از مقایسه معماری‌های مختلف است. بنابراین، بررسی هسته‌های Nvidia Pascal در برابر Ampere CUDA به اندازه توجه صرف به Ampere مفید نیست. همین امر برای AMD هم صادق است؛ جایی که مقایسه پردازنده‌های Navi، Vega یا Polaris Stream (یا Compute Units) به تنهایی کافی نیست. مقایسه معماری AMD و انویدیا صرفا براساس تعداد هسته هم درست نیست.
•  TFLOPS / GFLOPS: مهم است. ترافلاپس یا عملیات ممیز شناور بر ثانیه، نشانگر حداکثر عملکرد تئوری GPU است. تعداد هسته ضرب در سرعت کلاک بر حسب گیگاهرتز، ترافلپس GPU را به شما می‌دهد. به طور کلی، ترافلپس تفاوت سرعت تراشه نسبت به دیگر کارت گرافیک با معماری یکسان را نشان می‌دهد. بنابراین، مقایسه بین معماری تراشه‌ها (مثلا AMD Navi 10 در مقابل Nvidia Turing TU106 یا AMD Navi 10 در مقابل AMD Vega 10) منطقی و کاربردی نیست.
• سرعت حافظه / پهنای باند: تا حدودی مهم است. مانند نرخ کلاک بالاتر، سرعت بیشتر می‌تواند یک کارت را از دیگری سریع‌تر کند. به عنوان مثال، GTX 1650 GDDR6 تقریبا ۱۵ درصد سریع‌تر از GTX 1650 GDDR5 است و این سرعت بیشتر به دلیل پهنای باند بیشتر است.

آیا کارت گرافیک مورد نظر از واقعیت مجازی یا VR پشتیبانی می‌کند؟

اگر قصد دارد از هدست‌های واقعیت مجازی استفاده کنید، حداقل به یک کارت میان‌رده نیاز دارید که عملکرد بهینه آن شبیه کارت‌هایی مانند Nvidia RTX 2060 Super یا AMD RX 5700 بوده یا از آن‌ها بیشتر باشد. ضعیف‌ترین کارت‌هایی که می‌توانید با آن‌ها از هدست‌های مجازی کنید، AMD Radeon RX 570 و Nvidia GTX 1060 هستند. البته هدست‌های جدید، به گرافیک‌های قوی‌تر با رزولوشن بیشتر نیاز دارند.

آیا کارت گرافیک مذکور ری تریسینگ و هوش مصنوعی دارد؟

در بالا به این مسئله اشاره شد اما به طور خلاصه، آخرین GPU-های سری RTX 30 انویدیا بهترین راه‌حل برای ری تریسینگ و DLSS هستند. پردازنده‌های گرافیکی سری RX 6000 شرکت AMD عملکرد ری تریسینگ مشابه سری RTX 20 انویدیا دارند اما از DLSS پشتیبانی نمی‌کنند و باید منتظر عرضه FidelityFX Super Resolution این شرکت بمانیم. پشتیبانی بازی‌های از این ویژگی هنوز کامل نیست و فقط چند بازی از ری تریسینگ پشتیبانی می‌کنند.

کارت گرافیک شرکت طراح یا شرکت ثالث؟

حتی پس از مشخص کردن پردازنده گرافیکی مورد نظر خود، معمولا از نظر طراحی خنک‌کننده، برند یا سازنده با گزینه‌های فراوانی مواجه خواهید شد. انویدیا کارت‌های رده‌بالا تحت نام Founders Edition تولید می‌کند؛ در حالی که AMD مجوز تولید کارت‌های خود را به دیگر تولیدکنندگان هم می‌دهد. کارت‌های هر دو برند به‌وسیله شرکت‌های ثالث و فروشنده‌های مختلف به فروش می‌رسند.

کارت‌های شرکت‌های ثالث دارای خنک‌کننده‌های قوی، فن‌های اضافی و اغلب نرخ کلاک بیشتری هستند؛ البته ممکن است از نظر قیمتی گران‌تر از کارت‌های اصلی باشند. البته اورکلاک کردن تغییر زیادی در عملکرد کارت ندارد و فقط در رزولوشن‌های بالا، نرخ فریم را کمی افزایش می‌دهد. همانطور که قبلا گفتیم، خنک‌کننده قوی‌تر می‌‌تواند به خنک‌تر شدن و عملکرد آرام‌تر کارت منجر شود و با توجه به اینکه گرافیک‌های رده‌بالا پر سروصدا هستند و بیشترین عامل تولید گرما در بین قطعات کامپیوتر هستند، این مورد می‌تواند مهم جلوه کند.

علاوه بر این‌ها، کارت‌های Nvidia’s RTX 3080 و 3090 Founders Edition انویدیا (در کنار چند مدل سفارشی)، در حالت GDDR6X خود می‌توانند بیش از حد داغ شوند؛ بنابراین بهتر است برای خرید این نمونه‌ها تحقیق بیشتری انجام دهید.