بررسی اندروید ۱۲

سیستم‌عامل جدید اندروید ۱۲ مدتی است که همراه با گوشی‌های سری پیکسل ۶ عرضه شده و در روزهای اخیر هم دیگر سازندگان گوشی اقدام به عرضه نسخه بتا رابط کاربری شخصی‌شان بر پایه اندروید ۱۲ کرده‌اند. ما در این مطلب با بررسی اندروید ۱۲ همراه شما هستیم که روی گوشی گوگل پیکسل ۶ پرو اجرا شده است. با مجله اعتبارکالا همراه باشید.

در سال‌های گذشته، نسخه جدید اندروید برای گوشی‌های قدیمی پیکسل، قبل از عرضه مدل جدید آن‌ها عرضه می‌شد؛ اما امسال گوگل چنین کاری را انجام نداد. به نظر می‌رسد که این کار اهداف بازاریابی انجام شده است. شعار اصلی سری پیکسل ۶ «For All You Are» به معنی برای همه شما که هستید بود که تمرکز زیاد این سری روی شخصی‌سازی را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه اندروید ۱۲ روی شخصی‌سازی متمرکز است؛ می‌توان توقف عرضه این سیستم‌عامل برای گوشی‌های قدیمی پیکسل را توجیه کرد.

وقتی صحبت از اندروید ۱۲ به میان می‌آید، چیزهای زیادی برای بررسی پیدا می‌کنید و از نظر زیبای نیز این نسخه از اندروید را می‌توان زیباترین اندروید تا به امروز دانست؛ البته این نظر شخصی است و ممکن است برخی از شما با من موافق نباشید. در ادامه با قابلیت‌های ویژه این سیستم‌عامل بیشتر آشنا خواهیم شد.

متریال یو (Material You) و دیگر تغییرات رابط کاربری

با اختلاف زیاد، بزرگ‌ترین تغییر اندروید جدید، متریال یو (Material You)، آخرین نسخه از زبان طراحی متریال گوگل است. همانطور که گوگل توضیح می‌دهد، متریال یو «به دنبال ایجاد طرح‌هایی است که برای هر سبکی شخصی باشد؛ برای هر نیازی قابل دسترسی باشد و همچنین زنده و با هر صفحه‌ای سازگار باشد.» هنگام توسعه اندروید ۱۲، گوگل یک موتور تم جدید با اسم رمز «monet» توسعه داد که یک پالت رنگی از تصویر پس‌زمینه کاربر ایجاد می‌کند. سپس این رنگ‌ها در قسمت‌های مختلف سیستم اعمال می‌شود و مقادیر آن‌ها از طریق یک API که اپلیکیشن‌های کاربر می‌توانند آن‌ها را فراخوانی کنند، در دسترس قرار می‌گیرند؛ بنابراین به اپلیکیشن‌ها اجازه می‌دهند تا تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند رنگ رابط کاربری خود را تغییر دهند یا خیر. گوگل همه‌کار را متریال یو انجام داده است و اکثر اپلیکیشن‌های خود برای ترکیب رنگی پویا به روز کرده است.

این مطلب را هم بخوانید: بررسی اپل واچ سری ۷

تنظیمات سریع (Quick Settings)

به نظر می‌رسد تنظیمات سریع اندروید ۱۲ بسیار متقارن شده است. چند دکمه خیلی بزرگ، انیمیشن باز شدن کاملا جدید دارد و تمام اجزای گرد، در این بخش جلب توجه می‌کنند. در مقایسه با اندروید ۱۱، اعلان‌ها و تنظیمات سریع اندروید ۱۲ بسیار زیباتر به نظر می‌رسند. در این بخش فضاهای اضافی زیاد شده است؛ چون ۶ تنظیمات سریع، به ۴ تنظیمات کاهش پیدا کرده است. در حال حاضر به جای شش گزینه به هشت گزینه دسترسی دارید. در نسخه قبلی اندروید، تنظیمات به سرعت قابل دسترسی بودند و برای رسیدن به تنظیمات بعدی باید یک بار انگشت خود را به پایین می‌کشیدید و سپس انگشت‌شان را به سمت راست حرکت می‌دادید. در اندروید ۱۲، فقط باید دوبار انگشت خود را به پایین بکشید.

بهتر بود دکمه‌ها نام هم داشته باشند. من به عنوان یک کاربر آشنا با گوشی‌های هوشمند می‌دانم هر دکمه چه عملکردی دارد؛ اما آیا همه مثل من و افرادی مانند من هستند؟ تقریبا همه آیکون وای‌فای را می‌شناسند اما شکل ویژگی do-not-disturb را ممکن است همه با آن آشنا نباشند. همچنین، یک دکمه روشن/خاموش وجود دارد که شما را به منوی پاور می‌برد؛ البته این دکمه در سیستم‌عامل اندروید 12L در ابتدا دستیار صوتی را باز می‌کند؛ مگر اینکه انگشت خود را به مدت طولانی روی آن نگه دارید.

به نظر می‌رسد که اضافه‌ترین گزینه تنظیمات سریع، کارت Google Pay است. راستش را بخواهید ما در این اصلا نیازی به این قابلیت نداریم و اصلا استفاده نمی‌کند. اگر می‌خواهید از کارتی استفاده کنید که در گزینه‌های پیش‌فرض در دسترس نیست، زمانی که واقعا نیاز به استفاده از آن دارید، می‌توانید یک کارت خاص را انتخاب کنید؛ اما آیا اکثر مردم این کار را انجام می‌دهند؟ معمولا (چه در ایران و چه در خارج از کشور) افراد خیلی کم از کنترل دستگاه‌هخای هوشمند استفاده می‌کنند.

یکی دیگر از تغییرات بحث برانگیز ایجاد شده در اندروید که در بررسی اندروید ۱۲ به آن برخوردیم، نحوه خاموش کردن وای‌فای در دستگاه اندرویدی است. با ضربه زدن روی کارت اینترنت در تنظیمات سریع، به منوی دیگری می‌روید که می‌توانید در آنجا داده‌های تلفن همراه، وای‌فای یا شبکه وای‌فای را انتخاب کنید.

به نظر می رسد که طراحی قدیمی این بخش در نسخه قدیمی اندروید هم زیباتر و هم کاربردی‌تر بوده است. بهتر بود که اوی‌فای و داده‌های تلفن همراه زیر یک چتر باشند. اما اگر می‌خواهید دکمه روشن و خاموش کردن وای‌فای را در اندروید ۱۲ دوباره برگردانید، میشال رحمان (Mishaal Rahman) فرمانی در توییتر به اشتراک گذاشته که می‌توانید با اجرای آن از طریق adb، دوباره این دکمه را برگردانید:

adb shell settings put secure sysui_qs_tiles “$(settings get secure sysui_qs_tiles),wifi”

با تمام این موارد، به نظر می رسد که تنظیمات کشویی اعلان‌ها و تنظیمات سریع به خوبی طراحی شده‌اند و می‌توان منطق پشت این تغییرات را به راحتی درک کرد.

ویجت‌ها

مجموعه اپلیکیشن‌های گوگل دارای تعداد زیادی ویجت سازگار با متریال یو اندروید ۱۲ است و همه آن‌ها با تمام موضوعات غاب سیستم هم‌خوانی دارند. ممکن است گاهی اوقات برای مطابق شدن آن‌ها با بقیه سیستم، تغییر آن‌ها کند باشد؛ اما براساس جایی که در منوی اصلی قرار دارند هم تنظیم می‌شوند.

گوگل اعلام کرده که یک بازنگری در ویجت‌های اندروید ۱۲ داشته است و به نظر می‌رسد که این اتفاق واقعا افتاده است. گوگل توسعه‌دهندگان را تشویق می‌کند تا برای هماهنگی بصری بیشتر در اندروید ۱۲، ویجت‌هایی با گوشی‌های گرد با پدینگ (فاصله محتوای داخل ویجت تا لبه ویجت) توسعه دهند. API ویجت‌ها به طور کامل به منظور بهبود تجربه کاربر در چندین پلتفرم (مدل‌های اندروید و لانچرها) بازسازی شده است. ویجت‌ها کنترل‌های پویاتری دارند تا بتوانید با چک‌باکس‌ها، دکمه‌های رادیو و سوییچ‌ها مستقیما از صفحه اصلی دستگاه خود تعامل داشته باشید. حتی انتخاب‌گر ویجت پیش‌نمایش ریسپانسیو هم به شما نشان می‌دهد. 

این مطلب را هم بخوانید: بررسی گوشی سامسونگ گلکسی A52s 5G

همچنین، API جدید پشتیبانی از رنگ‌آمیزی پویا را به عنوان بخشی از موتور قالب‌بندی متریال یو اضافه می‌کند تا ویجت‌ها مانند سایر عناصر بصری با پس‌زمینه سازگار شوند. همچنین گوگل مرحله پیکربندی ویجت هنگام قرارگیری در صفحه را حذف کرده و یک API جدید برای ساخت ویجت‌های سازگار به صفحه اضافه کرده است.

دیگر تغییرات اندروید ۱۲

بزرگ‌ترین مشکلی که اندروید ۱۲ دارد، تغییر در نحوه نمایش آمار باتری است و این سیستم به دلایل متعددی مشکل‌ساز خواهد شد. نه تنها برچسب‌ها به هیچ وجه نامگذاری نشده‌اند؛ بلکه داده‌ها بسیار کمتر از چیزی هستند که باید باشند. استفاده از اپلیکیشن در ۲۴ ساعت گذشته پس از شارژ گوشی نشان داده نمی‌شود و پس از یک روز استفاده از گوشی نمی‌توانیم اسکرین شات آمار استفاده از گوشی را نشان دهیم. برای این بررسی، از اپلیکیشن ثالث GSam برای جمع‌آوری آمار باتری استفاده شده است که کار را بدتر نیز کرده است؛ چون این آمار با استفاده اصلی حدود دو ساعت فاصله دارد و نمی‌توان هیچ نتیجه‌ای از آن گرفت. اصلا جالب نیست که گوگل این عملکرد را به گونه‌ای اضافه کرده است که گویی نسبت به نسخه‌های قبلی اندروید بهبود یافته است. به هر حال، این بخش منحصر به پیکسل است و به طور پیش‌فرض نمی‌توانید روی آن در نوارها اندروید ۱۲ ضربه بزنید.

مشکل دیگری که به آن برخوردیم این است که اسکنر اثر انگشت زیر نمایشگر همزمان با کیبورد الگو نمایش داده نمی‌شود. برای باز کردن قفل صفحه می‌توانید الگو یا اثر انگشت خود را وارد کنید؛ اگر بخواهید به الگوی خود دسترسی پیدا کنید باید انگشت خود را به بالا بکشید و برای دسترسی به حسگر اثر انگشت باید صفحه را به عقب بکشید. چرا هر دو نمی‌توانند همزمان فعال باشند؟ چون این کار منطقی‌تر است و یکپارچگی بیشتری دارد؛ به خصوص اینکه خود صفحه کلید قفل فضای زیادی را اشغال نمی‌کند.

بررسی عملکرد اندروید ۱۲

سند تعریف سازگاری اندروید (Android Compatibility Definition Document) بخش مهمی از اکوسیستم اندروید است. به منظور حفظ ثبات در API-ها و رفتار پلتفرم بین دستگاه‌های اندروید، گوگل توزیع سرویس‌های Google Mobile (که شامل اپلیکیشن‌ها و سیستم‌هایی مثل گوگل پلی استور و گوگل پلی سرویس می‌شود) را مجوزهایی که دستگاه‌ها را ملزم به رعایت قوانین «برنامه سازگاری اندروید» (به علاوه دیگر الزامات) می‌کند، ارائه می‌دهد. برنامه سازگاری اندروید شامل چندین مجموعه تست خودکار و مجموعه‌ای از قوانین گفته شده در CDD یا Compatibility Definition Document است.

در بررسی عملکرد اندروید ۱۲ به چند تغییر برمی‌خوریم که در CDD به آن‌ها اشاره شده است؛ اما اکثر آن‌ها بسیار کوچک هستند یا فقط روی OEM-ها یا سازندگان اصلی تجهیزات تاثیر می‌گذارند. یکی از بزرگ‌ترین تغییرات، معرفی یک «کلاس عملکرد» بود که می‌توان آن را در ویژگی‌های ساخت یک گوشی هوشمند اندرویدی تعریف کرد. گوگل قبلا این مسئله هنگام انتشار بتای اول اندروید ۱۲ اعلام کرده بود. این راه، روشی آسان برای بررسی سرعت گوشی اندرویدی توسط توسعه‌دهندگان است. در صفحه Android Developers، گوگل می‌گوید که هر نسخه از اندروید کلاس عملکردی مخصوص به خود را دارد؛ به این معنی که یک کلاس عملکرد برای برای اندروید ۱۲ و یک کلاس هم اندروید ۱۳، ۱۴ و غیره وجود خواهد داشت.

کلاس‌های عملکردی سازگاری رو به جلو دارند. بدین معنی که یک دستگاه می‌تواند بدون تغییر کلاس عملکرد خود به نسخه جدید اندروید ارتقا یابد؛ در همین حال، دستگاه‌ها در صورتی که الزامات آن نسخه جدید سیستم‌عامل را برآورده کنند، می‌توانند کلاس خود را تغییر دهند. برخی از الزامات کلیدی برای کلاس عملکرد اندروید ۱۲ به شرح زیر است:

• حداقل ۶ گیگابایت رم
• حداقل رزولوشن 400dpi و 1080p
• حداقل سرعت نوشتن متوالی ۱۲۰ مگابایت بر ثانیه، خواندن متوالی ۲۵۰ مگابایت بر ثانیه و سرعت خواندن تصادفی ۴۰ مگابایت بر ثانیه
• باید (حداقل) یک دوربین عقب ۱۲ مگاپیکسلی با قابلیت ضبط 4K با رزولوشن ۳۰ فریم بر ثانیه داشته باشد.
• باید (حداقل) یک دوربین جلو ۴ مگاپیکسلی با قابلیت ضبط 1080p و ۳۰ فریم بر ثانیه داشته باشد.

کلاس‌های عملکردی ممکن است برای توسعه‌دهندگان اپلیکیشن مفید باشد تا تجربه کلی را نه تنها در دستگاه‌هایی که مشخصات «کلاس عملکردی» را دارند، بلکه برای گوشی‌های رده پایین‌تر نیز بهبود بخشند. اگر اپلیکیشنی تشخیص دهند که دستگاهی «کلاس عملکردی» را برآورده نمی‌کند، می‌تواند برخی از ویژگی‌ها یا جلوه‌های بصری سنگین را خاموش کند تا نحوه عملکرد اپلیکیشن در گوشی‌های رده‌پایین را بهبود ببخشد. به همین ترتیب، می‌تواند تشخیص دهد که آیا روی یکی از بهترین گوشی‌های اندرویدی اجرا می‌شود یا خیر. در این صورت می‌تواند ویژگی‌های قوی و سنگین را فعال کند.

در گذشته، شاهد تلاش گوگل برای تعریف انواع مختلفی از حداقل سخت‌افزار برای عملکردهای خاص بوده‌ایم. هدست واقعیت مجازی Daydream گوگل یکی از این‌ها بود. این شرکت با عرضه اندروید ۷.۱ نوقا، حداقل الزامات سازگاری را در CDD برای دستگاه‌های سازگار با Daydream تعیین کرد. برخی از این الزامات شامل نیازهای هسته فیزیکی، پشتیبانی Vulkan، حداقل و حداکثر اندازه نمایشگر، پشتیبانی از HEVC و VP9 و دیگر موارد می‌شد. 

این مطلب را هم بخوانید: بررسی آیفون 13 پرو مکس اپل

کمی گیج‌کننده است اما به نظر می‌رسد کلاس‌های عملکردی همزمان با نسخه‌های اندروید منتشر می‌شوند اما مستقل از آن‌ها هم عهمل می‌کنند. دستگاهی در اندروید ۱۲ می‌تواند با کلاس عملکردی ۱۲ معرفی شود و سپس در آینده به اندروید ۱۳ آپدیت شود؛ اما همچنان کلاس عملکردی خود را حفظ کند. معلوم نیست که توسعه‌دهنده چگونه می‌تواند از این مشخصات استفاده کند؛ اما ارائه آن در کل می‌تواند چیز خوبی باشد.

امنیت اندروید ۱۲

در بررسی اندروید ۱۲ حالا می‌رسیم به امنیت آن. گوگل در چند سال اخیر تمرکز زیادی روی حریم خصوصی داشته است. بیش از ۲.۵ میلیون دستگاه اندرویدی در جهان وجود دارد که پایگاه‌ها و سایت‌های مختلفی برای این دستگاه‌ها فایل‌های نصبی ارائه می‌دهند. همین امر باعث می‌شود که احتمال هک این دستگاه‌ها روز‌به‌روز بالاتر برود. به همین دلیل است که در هر نسخه اندروید ویژگی‌های امنیتی جدید اضافه می‌شود تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات حساس شما فقط در دسترس شماست. اندروید ۱۲ هم از قاعده مستثنی نیست و تغییرات جدیدی مرتبط با حریم خصوصی دارد. در این سیستم‌عامل نه تنها برگه جدید Privacy Compute Core (در حال حاضر فقط در پیکسل) دارد؛ بلکه داشبورد حریم خصوصی، نشانگرهای دوربین و میکروفون، کنترل‌های مکان و موارد دیگر هم به آن اضافه شده است.

داشبورد حریم خصوصی

داشبورد حریم خصوصی جدید به کاربران اطلاعاتی در مورد تعداد دفعات دسترسی اپلیکیشن‌ها مانند دوربین، میکروفون و مکان می‌دهد و همچنین به کاربران اجازه می‌دهد بدانند کدام اپلیکیشن‌ها به این موارد دسترسی دارند؛ چند وقت یک‌بار به آن‌ها دسترسی دارند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا آن‌ها را لغو کنند. این قابلیت بسیار مفید است و مشاهده نحوه دسترسی به مجوزهای حیاتی توسط اپلیکیشن‌های مختلف را بسیار آسان می‌کند.

کاهش دسترسی به مکان

اندروید ۱۲ این قابلیت را دارد که به اپلیکیشن‌ها به دادن مکان دقیق، یک مکان «تقریبی» بدهد. به عنوان مثال، به اپلیکیشن هواشناسی فکر کنید؛ آیا نیاز است که آدرس دقیق شما را داشته باشد؟ طبیعتا نه و منطقی‌تر است که محل عمومی شما را داشته باشد. این مسئله در اندروید ۱۲ پیاده‌سازی شده است تا بتوانید تصمیم بگیرید که یک اپلیکیشن به مکان تقریبی یا موقعیت دقیق شما دسترسی داشته باشد.

اعلان دسترسی به کلیپ‌بورد

گوگل در اندروید ۱۲ پیامی اضافه کرده که وقتی اپلیکیشنی به کلیپ‌بورد شما دسترسی پیدا می‌کند ظاهر می‌شود. همه ما قبلا اطلاعاتی را در کلیپ‌بورد خود ذخیره کرده‌ایم تا داده‌ها را از جایی به مکان دیگر کپی کنیم. با این حال، قبل از اندروید ۱۲، اپلیکیشن‌ها می‌توانستند به دلخواه به کلیپ‌بورد دسترسی داشته باشند و هیچ راهی برای دانستن اینکه چطور و چه زمانی به این کار را انجام می‌دهند وجود نداشت. 

دسترسی به دوربین و میکروفون

شما می‌توانید به راحتی از طریق تنظیمات سریع گوشی خود دسترسی به دوربین و میکروفون را قطع کنید و بهترین بخش آن هم این است که سیستم آن را برای شما مدیریت می‌کند و اگر ناگهان دسترسی را لغو کنید، کرش نمی‌کنند. برای مثال، زمانی که دسترسی به دوربین غیرفعال باشد، اپلیکیشن‌ها فقط یک ویوو فایندر (منظره‌یاب) مشکی می‌بینند. این دکمه‌ها به طور پیش‌فرض در تنظیمات سریع نیستند و باید به صورت دستی روشن یا خاموش شوند. بهتر بود این ویژگی‌های حفظ حریم خصوصی در دید بودند و کاربر عادی بهتر می‌توانست آن‌ها را پیدا کند.

Private Compute Core (مختص گوشی‌های پیکسل)

گفته می‌شود که Private Compute Core یک پل حفظ حریم خصوصی بین «هسته محاسباتی خصوصی» و فضای ابری فراهم می‌کند و ارائه مدل‌های جدید هوش مصنوعی و سایر به‌روزرسانی‌های قابلیت‌های یادگیری ماشین حفاظت‌شده را در یک مسیر امن ممکن می‌سازد. گوگل می‌گوید که ارتباط بین ویژگی‌ها و خدمات محاسباتی خصوصی از طریق مجموعه‌ای از API-های منبع‌باز هدفمند انجام می‌شود که اطلاعات شناسایی را از داده‌ها حذف می‌کند و فناوری‌های حفظ حریم خصوصی مانند آموزش جمعی، تجزیه و تحلیل جمعی و بازیابی اطلاعات خصوصی استفاده می‌کند. 

اندروید ۱۲، بهترین ورژن اندروید تا به امروز

وقتی صحبت از نسخه‌های اندروید به میان می‌آید، به نظر می‌رسد که اندروید ۱۲ کامل‌ترین و تمیزترین نسخه اندروید تا به امروز است. جدا از برخی مشکلات متریال یو، تم‌بندی رنگی فوق‌العاده است و واقعا نحوه اعمال آن در کل گوشی چشم‌نواز است. تقریبا تمام تغییرات صورت گرفته، از حریم خصوصی تا تغییرات زیربنایی، برای کاربر اصلی مفید هستند و باعث می‌شود تا فکر کنیم که پلتفرم اندروید به بلوغ رسیده است.

اندروید ۱۲ هم خوب است و هم ساده. پیچیدگی ظاهری در اندروید ۱۲ کمتر دیده می‌شود و همه‌چیز در عین سادگی، کاربردی شده است و می‌توان گفت که کاربر معمولی (نه علاقه‌مندان به تکنولوژی) با این نسخه از اندروید احساس راحتی خواهند کرد.

در بررسی اندروید ۱۲ تلاش کردیم تمام موارد مورد نیازی که کاربر نیاز دارد تا در مورد این نسخه از سیستم‌عامل گوگل بداند مورد بررسی قرار دهیم. چنانچه سوالی در مورد این سیستم‌عامل دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.