آیا آیفون‌ها ویروسی می‌شوند؟

با اینکه آیفون همیشه به امنیت معروف است اما این سوال که آیا آیفون هم ویروسی می‌شود یا خیر، ذهن خیلی از افراد را درگیر کرده است. در این مطلب قرار است به این سوال پاسخ دهیم. با ما همراه باشید.

یکی از موارد اصلی که طرفداران اپل، آیفون را برتر از اندروید می‌دانند همین امنیت بالا است. این بدان معنی نیست که اندروید ناامن است؛ چون در چند سال اخیر امنیت اندروید پیشرفت‌های بسیاری داشته است اما باید پذیرفت که منبع باز (Open Source) بودن این سیستم‌عامل باعث شده تا راه برای هکرها و ویروس‌های احتمالی باز شود.

آیا واقعا آیفون ویروسی می‌شود؟

اگر بخواهیم به صورت کلی به این سوال پاسخ دهیم باید بگوییم که احتمال آن ضعیف است؛ اما ممکن است اتفاقات عجیب‌وغریبی در آیفون اپل رخ دهد.

مثلا در یک یا چند نرم‌افزاری که همیشه استفاده می‌کنید تبلیغاتی با این مضمون ببینید که سیستم‌عامل شما ویروسی شده و برای رفع این مشکل باید اپلیکیشن خاصی را دانلود کنید. در ادامه با وارد شدن به لینک مورد نظر وارد سایتی می‌شوید که قصد سرقت اطلاعات شخصی شما را دارد. با این حال ممکن است بدافزار یا نرم‌افزار ویروسی هم برای iOS وجود داشته باشد؛ حتی اگر تعداد بسیار کم باشند.

البته در این دسته‌بندی ویروس و کرم از هم جدا هستند. ویروس از نظر فنی بخشی از یک کد است که خود را وارد برنامه دیگری می‌کند اما کرم یک برنامه مستقل است. هر دو آن‌ها با استفاده پیام‌رسان‌ها و مهندسی اجتماعی (Social engineeringدر بافتار امنیت اطلاعات به دستکاری روانشناختی افراد در انجام کارهای خاص یا افشای اطلاعات متمرکز است. این اصطلاح با مهندسی اجتماعی در علوم سیاسی از این نظر تفاوت دارد که مهندسی اجتماعی در علوم سیاسی تمرکزی روی افشای اطلاعات محرمانه ندارد. ) به دنبال تکثیر خود هستند. 

تعداد خیلی کمی از حملاتی که به سیستم‌عامل iOS می‌شود از طریق روش اول است. برخی از نرم‌افزارها از طریق هک ابزار برنامه‌نویسی iOS که در سال ۲۰۱۷ ساخته شده بود ویروسی شدند. اگرچه بدافزارها قبل از انتشار در اپ استور (App Store) پیدا می‌شدند؛ اما افرادی که سیستم آن‌ها هک شده بود از منابع دیگری اقدام به نصب اپلیکیشن کرده بودند.

البته طبیعت جعبه شنی (sandboxیک سازوکار حفاظتی برای جدا نگاه‌داشتن بعضی نرم‌افزارهای در حال اجرا در آن واحد با دیگر نرم‌افزارهاست، و اغلب برای اجرای کدهای تست نشده یا برنامه یا تارنماهای غیرقابل اعتماد مورد استفاده قرار می‌گیرد، تا خطرات احتمالی سیستم‌عامل یا میزبان را تهدید نکند.) سیستم‌عامل iOS به این صورت است که از دسترسی بدافزار به دیگر برنامه‌ها و گسترش محیط سیستم‌عامل جلوگیری کند. جعبه شنی فضایی شبیه به آزمایشگاه دارد و اجازه نمی‌دهد ویروس یا بدافزار به کل سیستم نفوذ کند.

امنیت آیفون چقدر است؟

مسلما سیستم‌عامل iOS پلتفرمی امن است که حداقل از اندروید ایمن‌تر به نظر می‌رسد. iOS غیرقابل نفوذ نیست؛ اما بدافزارهای بسیار بیشتری برای اندروید نوشته شده است. طبق گزارشی که Pulse Secure در سال ۲۰۱۵ منتشر کرده ۹۷ درصد بدافزارهای گوشی موبایل برای اندروید نوشته شده است.

در حالی که آژانس امنیت ملی آمریکابا سرواژه اِن‌اس‌اِی یک سازمان اطلاعاتی کشوری در وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا و تحت اختیار اداره‌کننده اطلاعات ملی است. آژانس امنیت ملی، با تخصص شنود الکترونیک، مسئول نظارت جهانی، گردآوری، و پردازش اطلاعات و داده، با هدف اطلاعات داخلی و خارجی، و ضدتروریسم است. (US Department of Homeland Security) سال ۲۰۱۳ گزارشی منتشر کرد و گفت که فقط ۰.۷ درصد تهدیدات بدافزارها متوجه سیستم‌عامل iOS بوده است.

در واقع، برای سیستم‌عامل‌های بسته‌ای مانند iOS بدافزارهای کمتری نوشته می‌شود. هک کردن سیستم‌عامل اندروید راحت‌تر است و هکرها تقریبا همیشه به دنبال راه‌هایی هستند که دست‌یافتنی‌تر باشند.

البته فکر نکنید که پلتفرم iOS و فروشگاه اپ استور (App Store) کاملا در برابر حمله بدافزارها مقاوم هستند؛ ولی از نمونه‌های اندرویدی امنیت بیشتری دارند. با این وجود، Pulse Secure اصرار داشت که اپ استور «همچنان از اکوسیستم اندروید مقاوم‌تر است.»

این مطلب را هم بخوانید: ۹ حقیقت تکان‌دهنده درباره شرکت اپل

اغلب ممکن است این دلیل غیرمنطقی را بشنوید که نرم‌افزارهای ناایمن اپل از نمونه‌های مشابه رقیب (اندروید) ایمن‌تر نیستند؛ اما چنین استدلالی کاملا اشتباه است. سیستم‌عامل iOS (مانند macOS) امنیت زیادی دارد اما کاملا ایمن نیست. اندروید هم امنیت دارد؛ ولی اندازه iOS ایمن نیست.

بی‌شک آیفون از گوشی‌های اندرویدی امن‌تر است و همین مسئله یکی از دلایل برتری iOS نسبت به رقیب دیرینه‌اش است.

ویروس‌های گوشی آیفون

همانطور که قبلا گفتیم برای کاربران آیفون خطرات ویروسی وجود دارد. سال ۲۰۱۷، سازمان ویکی‌لیکس (WikiLeaksسازمانی غیرانتفاعی و بین‌المللی است که به ارسال و افشای اسناد از سوی منابع ناشناس می‌پردازد. وبگاه ویکی‌لیکس که در ۲۰۰۶ میلادی افتتاح شد، توسط انتشارات سان‌شاین (به انگلیسی: sunshine press) اداره می‌شود.)اسناد Vault 7 را منتشر کرد.

این اسناد استراتژی‌های مورد استفاده CIA، مانند کارهایی که برای نفوذ به سیستم‌عامل iOS انجام داده را آشکار می‌کند. اپل پس از انتشار این اسناد بارها اعلام کرده که این آسیب‌پذیری‌ها را برطرف کرده است.

حدود ۳۰ تا ۳۰۰ اپلیکیشن (که بسیاری از آن‌ها شناخته شده بودند) به دلیل وجود بدافزار XCodeGhost در سپتامبر ۲۰۱۵ از اپ استور حذف شدند. اواخر همان سال، اتفاق مشابهی برای نرم‌افزارهای مبتنی بر UnityGhost رخ داد.

اما این پایان کار نبود. چند سال پیش، هکرها «آسیب‌پذیری روز صفریک حمله یا تهدید رایانه‌ای است که از یک آسیب‌پذیری در یک نرم‌افزار کاربردی که تا پیش از آن ناشناخته بوده‌است بهره‌جویی می‌کند. این بدان معناست که توسعه‌دهندگان برای رفع آسیب‌پذیری صفر روز فرصت داشته‌اند.» را کشف کردند که به آن‌ها اجازه می‌داد به روت (root) سیستم‌عامل iOS دسترسی پیدا کنند و این مسئله تا سال ۲۰۱۹ از طرف اپل و جامعه امنیت سایبری مورد توجه قرار نگرفت.

پستی از یان بیر (Ian Beer) از پروژه صفر گوگل (Project Zero) در سال ۲۰۱۹ منتشر شد که جزئیات بدافزاری را نشان می‌داد که به آرامی روی سایت‌های پربازدید اجرا شده بود. از همه وحشتناک‌تر اینکه این هک تا دو سال قبل از کشف شدن هنوز به کار خود ادامه می‌داد.

به گفته بیر وبسایت‌های آلوده «با استفاده از ۱۴ رخنه سیستم‌عامل iOS به بازدیدکنندگان حمله می‌کردند.» البته فقط دو مورد از آن‌ها جزو طبقه‌بندی روز صفر قرار می‌گرفتند و می‌توانستند سیستم را آلوده کنند. 

این مطلب را هم بخوانید: راهنمای مهاجرت از iOS به اندروید برای تازه‌کارها

خبر خوب اینکه این رخنه‌ها با انتشار iOS 12.1.4 رفع شدند؛ اما خبر بد اینکه هکرها می‌توانستند قبل از رفع رخنه اطلاعات keychain، تصاویر، پیام‌ها، ایمیل‌ها و بسیاری از اطلاعات دیگر دستگاه‌های آلوده را به دست آورند. 

تنها اتفاق خوبی که برای دستگاه‌هایی که مورد حمله این بدافزار (که یکی از بدترین اتفاقات تاریخ iOS است) قرار گرفتند می‌افتد، این است که هر زمانی که گوشی راه‌اندازی مجدد شود آسیب‌پذیری‌ها برطرف می‌شوند. همچنین در هر به‌روز رسانی iOS باگ‌های امنیتی بیشتری رفع می‌شوند.

چطور بفهمیم که آیفون ویروسی شده است؟

تا اینجا متوجه شدیم که آیفون‌ها در موارد نادری به ویروس مبتلا می‌شوند. برای اینکه متوجه شوید که گوشی شما به ویروس آلوده شده یا خیر، سوالات زیر را بررسی کنید:

آیا دستگاه خود را جیلبریکمی‌توان نرم‌افزارها، موسیقی‌ها، بازی‌ها و فیلم‌های بسیاری که قابل بارگذاری (دانلود) روی انواع آی‌دیوایس‌ها همچون آیفون نیستند، یا باید برای بارگذاری آن‌ها پول پرداخت کرد را، بدون اجازهٔ شرکت اپل و به‌وسیلهٔ نرم‌افزارهای Cydia و Installer بارگذاری، نصب و بهره‌گیری کرد. کرده‌اید؟ اگر جواب مثبت است، آیا نرم‌افزاری از منبع غیررسمی نصب کرده‌اید که امنیت آن مشخص نباشد؟ (نصب برنامه iOS از منابع غیررسمی اساسا به معنی جیلبریک کردن آیفون است.) اگر باز هم جواب مثبت است احتمالا نرم‌افزار مخربی روی گوشی خود دارید و باید سریع‌تر آن را پاک کنید.

آیا وقتی از برنامه‌ خاصی استفاده می‌کنید به شما اخطار داده می‌شود که گوشی شما ویروسی شده یا به طور خودکار اپ استور باز می‌شود؟ اگر جواب مثبت است اپلیکیشن را حذف کنید و ببینید که مشکل رفع شده است یا خیر؟

اگر هر نرم‌افزاری که باز می‌کنید باز همان اتفاق تکرار می‌شود احتمالا دستگاه شما مشکل سخت‌افزاری دارد؛ یا به دلیل تغییر نسخه iOS است که هنوز به آن عادت نکرده‌اید. دلیل دیگر این است که احتمالا خودتان یا کاربر دیگری ناخواسته تنظیمات را تغییر داده‌اید. دلیل آخر هم ویروسی شدن دستگاه است.

نظر شما چیست؟ آیا فکر می‌کنید آیفون هیچوقت ویروسی نمی‌شود؟ اگر آیفون دارید آیا تاکنون گوشی شما ویروسی شده؟ نظرات خود را با اعتبارکالا در میان بگذارید.

سوالات متداول

منبع‌: macworld